Yazar: Advancity | CTO – Zafer GÜREL ve İçerik Geliştirme Uzmanı – Yunus YALIN
Yanıtlanma Tarihi: 7 Aralık 2019
Bu röportajımızda Advancity olarak uzaktan eğitimin yararları, sınırlılıkları, geleceği ve gelecekte uzaktan eğitimi nerede görebileceğimiz konusunda düşüncelerimizi paylaştık, keyifli okumalar dileriz.
1. Uzaktan eğitimde kullanılan sanal sınıf araçlarının kıyasladığınızda, bu araçların avantajlarını ve dezavantajlarını değerlendirir misiniz? 1. A. Sanal Sınıflarda karşılaştığınız başlıca sorunlar nelerdir? Sanal sınıflar, senkron eğitim aracı olmasından ötürü iyi bir internet bağlantısı gerektirmektedir. Anlatılan dersin iyi takip edilebilmesi, dersi veren eğitmenin kamera görüntüsü ve sesini yaptığı sunumla beraber senkron şekilde izleyebilmek ve dinlemek için iyi bir internet bağlantısı şarttır. Yaşanılan en büyük sorunlardan biri de zayıf internet bağlantısı sebebiyle oluşan kesintiler ve bunun sebep olduğu kötü kullanıcı deneyimidir. Sanal sınıf sistemleri, en az 1 Mbit/saniye oranında bağlantı gerektirmektedir. Ev interneti açısından bu rakam oldukça düşük, ancak öğrencilerin çoğu artık mobil cihazlar üzerinden sanal sınıflara erişiyor. Mobil bağlantı kalitesi de çok farklı faktörlere bağlı olarak değişkenlik gösterdiği için sanal sınıf deneyiminde sıkıntı olabilmektedir.
Sanal sınıflarda yaşanan sorunlardan bir diğeri de eğitmenin teknoloji kullanımında çok becerikli olmamasıdır. Eğer eğitmen teknoloji kullanımında (web kamerası açma, mikrofon ayarlama, dosya yükleme vs. gibi) çok yetkin değilse, temel bilgisayar ve internet kullanımı becerilerine sahip değilse, sanal sınıf sistemi üzerinde verilen eğitimler çok efektif olmamaktadır. Her ne kadar bu sorunun üstesinden gelmek için sanal sınıf asistanları olsa da her durumda ikinci bir kişinin mevcut olması mümkün olmayabilir.
Diğer sorunlardan biri de mobil kullanımın her geçen gün artması ve mobil cihazlardaki cihaz çeşitliliğidir. Mobil cihazlarda internet bağlantısı sorunları (kota aşımı, bağlantı kalitesinin düşük ve değişken olması) dışında mobil cihazlardaki marka, model ve işletim sistemi çeşitlilikleri bu cihazlar üzerinde stabil bir ürün geliştirmeyi zorlaştırmaktadır. Sanal sınıf sistemlerinde kamera, video, sunum paylaşımı gibi donanım kaynaklarını kullanan ve işlemci gücü gerektiren özellikler bulunmaktadır. Düşük model telefonlarda, hem uygulamanın çalışmasında (videoda takılmalar, sunumun düzgün yüklenememesi gibi) hem de batarya sorunları (bataryanın tükenmesi) yaşanabilmektedir.
1.B. Sanal sınıf ortamında eğitmenlerin karşılaştıkları sorunların üstesinden gelebilmeleri için önerileriniz nelerdir? Eğitmenlerin kullandıkları sanal sınıf sistemi hakkında olabildiğince iyi bir eğitim alması ya da sistemin kullanımı konusunda kendilerini eğitmeleri gerekmektedir. Sunum nasıl yüklenir, kamera nasıl açılır, sunum araçları nasıl kullanılır ve özellikle sorun yaşanması durumunda ne gibi adımlar izlenmelidir başlıkları önemlidir.
Eğitmenlerin, mümkün olan en iyi eğitim araçlarını kullanmalarını tavsiye ederim.
Eğitim verirken mobil cihaz yerine en az i5 işlemcili ve 8 GB RAM hafızaya sahip bir PC ya da dizüstü bilgisayar kullanımını
Dizüstü bilgisayar kamerası kaliteli değilse kaliteli bir web kamerası
Ses kalitesi için iyi bir kulaklık ve mikrofon seti
İyi bir internet bağlantısı (özellikle ADSL ve mümkünse kablosuz yerine kablolu bağlantı)
1.C. Sınıf365 (Perculus)’un diğer sanal sınıf araçlarından farkı nedir?
1.C.1. Öğrencilerle etkili bir şekilde iletişim kurma Sınıf365 (Perculus)’ta eğitmenler web kamera ya da mikrofon paylaşımı yapabilmektedir. Ayrıca öğrencilerle genel/özel sohbet aracı ile yazışabilirler. Öğrenciler, özel kanaldan eğitmene mesaj atarak sorularını sorabilecekleri gibi ortak alana da yazarak iletişim kurabilirler.
Öğrenciler, söz isteyebilirler. Sanal sınıfın eğitmeni onaylarsa, öğrenciler sunum paylaşma ve kamera açma yetkilerine sahip olurlar. Bu sayede öğrencilerin paylaşım yapmasına da olanak sağlanır.
1.C.2. Grupları ve tartışmaları yönetme Sınıf365 (Perculus)’ta ortak alandaki yazışmalarda herhangi bir mesajı sabit mesajlara ekleyerek mesajın en üstte gözükmesi sağlanabilir. Bu sayede herhangi bir konuda tartışma yapılırken sürekli olarak bu mesajın gösterilmesi mümkün olur. Ayrıca yazılanlar silinebilir. Ortak mesajlaşma istenirse kapatılabilir.
1.C.3. Geribildirim alma yöntemleri Öğrenciler, Ortak alana sadece eğitmen yazabilir ve öğrenciler de cevaplarını özel olarak eğitmene mesaj gönderebilirler. Bir diğer geri bildirim aracı da Anket ve Test aracıdır. Bu araç ile anketler ve küçük testler yaparak kullanıcılardan geri dönüt alınabilir. Verilen cevaplar anlık ve grafiksel olarak izlenebilir. Eğitim sonrasında bu sonuçlar raporlanabilir.
1.C.4. Öğrencilerin öğrenmelerini daha hızlı ve etkin hale getirmek için kullanılabilecek yöntem ve teknikler Sanal sınıftaki sunumlarla geleneksel sunumlar arasındaki en büyük fark sanal sınıfta öğrenci ile göz teması kuramamak ve vücut dilini kullanamamaktır. Ayrıca sanal sınıfta yapılan sunum esnasında öğrencilerin hal ve tavırlarından anlatılanlara ne kadar ilgi gösterdiklerini anlamak mümkün olmamaktadır.
Dolayısıyla sanal sınıf ortamında sanal sınıf sistem tarafından sunulan geri dönüt araçları (test, anket gibi) kullanarak ya da öğrencilere soru sorarak cevaplamalarını isteyerek (mesajlaşma modülü üzerinden) öğrencileri derse dahil etmek ilgiyi canlı tutmada faydalı olabilir.
Ayrıca sunum dosyasının kalitesi de çok önemlidir. Yapılan sunumun sadece PC’de değil mobil cihazlarda da izleneceği düşünülerek, sunumda kullanılan yazı ve grafiklerin küçük olmaması, mobil cihazlarda da okunabilir olması önemlidir.
Ayrıca, ekran paylaşımı ve video gibi interaktif paylaşımlar yaparak öğrencinin ilgisi daha çok çekilebilir.
Bazı eğitmenler, video kamerası yerine mikrofon kullanmaktadır. Ancak web kamerası ile eğitmenin görüntüsünü paylaşmasının daha etkin olacağını düşünüyorum. Bu yüzden eğitmenin; iyi bir web kamerası, iyi bir arka fon ve kaliteli bir internet bağlantısına sahip olması gerekir.
2. Sanal sınıflar için geleceğin sınıfları diyebilir miyiz? Sanal sınıfların uzaktan eğitimdeki geleceği hakkındaki düşünceleriniz nelerdir? Sanal sınıflar geleceğin sınıfları diyebiliriz. Her geçen gün sanal sınıfların kullanımı ve kullanım alanları artıyor. E-Eğitimler ve uzaktan eğitim adına sanal sınıf üzerinde işlenen derslerin öğrenciler arasında büyük ilgi gördüğünü gözlemlemekteyiz.
Bu ilgi birkaç farklı faktörden kaynaklanıyor. Bunlar;
Zaman,
Mekân,
Ücretler ve
Konfor alanı olarak sıralanabilir.
2.A. Sanal sınıfların yüz yüze eğitimin verildiği geleneksel sınıfların yerini alabileceğini düşünüyor musunuz? Aslında yüz yüze verilen geleneksel eğitimin yerini aldığını söyleyebiliriz. Düşünsenize siz Ankara’dasınız ve İstanbul’da bir hocanızın dersine katılabiliyorsunuz. Ardından Amerika ve Avrupa’dan katılım sağlayan hocaların konu üzerinde düşündüklerini canlı olarak dinleyip anlayabiliyor ve anlık olarak soru sorarak fikir alışverişinde bulunabiliyorsunuz.
2.B. Sanal sınıflarda eksiklik gördüğünüz alanlar nelerdir? İnternet alt yapılarının bireylerde eşit ve makul oranda olmaması ve bireyler arasında bulunan donanımların (farklı mobil cihazlar gibi) farklılıklar göstermesi aksaklıklara neden oluyor. Bu da bizim çözemediğimiz en büyük eksiklik olarak görüyoruz. Bunun dışında karşılaştığımız her eksikliğin çözümü için çalışmaktayız.
Ayrıca mobil altyapıda 5G’nin hayatımıza girmesi bu sorunu giderecek ve yepyeni uygulamaların da önünü açacaktır.
2.C. Bu eksikliklerin sebepleri ve nasıl giderilebileceği üzerine düşünceleriniz nelerdir? Eksikliğin nedeni hem bireylerde hem de eğitim kurumları açısından sosyoekonomik durumlardan kaynaklanıyor. Bireylerin alım gücünün artması durumunda, yeni teknolojiler satın alabilirler ve eğitim kurumlarının da gerekli alt ve üst yapılarını yenilemeleri yaşanabilecek olası sorunları çözecektir.
Ayrıca ülkemizde genel olarak internet altyapısının iyileştirilmesi de sanal sınıf sistemlerinin çok daha etkin şekilde kullanılmasının önünü açacaktır.
2.D. Sanal sınıflarda kullandığınız ve faydalandığınız eğitsel yöntem ve teknikleri benimle paylaşır mısınız? Size göre geleneksel sınıflara göre bu yöntem ve teknikler nasıl farklılıklar göstermektedir?
Aslında geleneksel yöntemlerin aynılarını uzaktan eğitimde de kullanıyoruz. Biz bu yöntemleri kendi bünyemizde tartışarak sistemlerimize nasıl entegre edebileceğimiz konusunda çalışmalar yapmaktayız.
3. Sanal sınıfların bir şekilde okullarından ayrılmış veya ayrılmak zorunda kalmış olan öğrencilerin öğrenimlerini tamamlamaları için, ayrıca yüksek lisans veya doktora yapmak isteyenler için (her bölümde olmasa da çoğu bölüm için) alternatif araçlardan biri olarak milli eğitim bakanlığında ve üniversite bünyesinde kabul görmesiyle birçok insana sağlayacağı faydalara dair düşünceleriniz nelerdir?
Yaşanan gelişmeler bu noktada daha hızlı ilerlendiğini gösteriyor. Gelecekte birçok bölümün sadece uzaktan eğitim ile verileceğini düşünüyoruz. Buna en büyük örnek Amerika’da MBA programlarının uzaktan eğitime geçirilmesi olabilir.
Ülkemizde de yüksek lisans ve lisans seviyesinde sanal sınıf sistemi halihazırda kullanılmaktadır. Lisans seviyesinde şu an için genellikle üniversite ortak derslerin verilmesinde kullanılan sanal sınıf sisteminin yaygınlaştırılmasının bu anlamda faydalı olacağını düşünüyorum.
Sanal sınıflar sayesinde hem üniversitelerin yeni bina ve derslik yatırımı yapmasına gerek kalmaz hem de öğrenimi tamamlamak isteyen öğrenciler, bulundukları yerden eğitimlerine devam edebilir.
4. Sanal sınıflarla eş zamanlı olarak kullanılabilecek uzaktan eğitimdeki teknolojilerden bahsedebilir misiniz?
Sanal sınıflarla eş zamanlı kullanılabilecek eğitim teknolojilerinden biri öğrenme yönetim sistemidir. Buna örnek olarak kendi ürünümüz olan Eğitim365 (Üniversite - ALMS) (Advancity Learning Management System) isimli öğrenme yönetim sistemini örnek gösterebiliriz.
Eğitim365 (Üniversite - ALMS), sanal sınıf ürünümüz olan Sınıf365 (Perculus) ile entegre çalışmaktadır. Eğitim365 (Üniversite - ALMS)’de derslerin içeriği, farklı tipteki aktivitelerden oluşur. Sınav, e-ders, doküman, video, sanal sınıf, forum, dış bağlantı gibi aktivite tipleri vardır.
Eğitim365 (Üniversite - ALMS)’de bir sanal sınıf aktivitesi eklendiğinde aslında Sınıf365 (Perculus) üzerinde bir oturum otomatik olarak oluşturulur ve öğrenciler sanal sınıfa Eğitim365 (Üniversite - ALMS) üzerinden girerken herhangi bir kullanıcı adı ve şifre girmeye gerek duymaz.
Bir dersin içinde sanal sınıf dışında e-dersler, dokümanlar, videolar gibi içerikler olabilir. Bu sayede öğrenciye zengin bir öğrenme deneyimi sunulur. Sanal sınıfta yapılan sunum, dersin içine bir doküman olarak eklenebilir. Sanal sınıfta yapılan canlı ders hakkında bir forum açılabilir ve öğrencilerin bu forumda tartışması istenebilir. Hatta sanal sınıf sonrasında bir sınav yapılarak öğrencilere, sanal sınıfta yapılan canlı ders ile ilgili sorular sorarak öğrencilerin bilgi düzeyleri test edilebilir.